Η μαύρη πέτρα

Γράφει ο Μηνάς Βουλγαρίδης *

O Κοσμάς Κέφαλος είναι φίλος μου και γι αυτό δεν χρειάζεται να γράψω πολλά. Πρόκειται για μια φιλία που μένει άφθαρτη και αναλλοίωτη στα χρόνια, έστω και αν οι συγκυρίες της ζωής δεν μας επιτρέπουν το τελευταίο διάστημα να επικοινωνούμε συχνά.
Όταν πριν λίγες ημέρες μου έστειλε το αίτημα «σε προσκαλούμε να μας στηρίξεις στην προσπάθεια δημιουργίας ενός μπλογκ, για το Ικαριακό σκάκι», αισθάνθηκα πολύ όμορφα για δυο κυρίως λόγους. Πρώτο, γιατί επιβεβαιώνει πως με θυμάται και με θεωρεί πάντα φίλο του –πράγμα για το οποίο δεν αμφέβαλα- και, δεύτερο γιατί διαπιστώνω για άλλη μια φορά, πως παραμένει πάντα ακούραστος, δραστήριος και ευρηματικός εργάτης του σκακιού.
Η πρόσκληση είναι αναμφίβολα τιμητική για μένα. Ο Κοσμάς μου είχε γράψει: «Μπορεί η θεματολογία να μην έχει σχέση με την Ικαρία ή να έχει, μπορείς να γράψεις για την επίσκεψή σου στο νησί ή -ακόμα το πιο πιασάρικο- "γιατί έριξα μαύρη πέτρα πίσω μου"».
Η προτροπή του αυτή με τσίγκλησε. Και επειδή αυτό το ερώτημα το ακούω συχνά, δεν έχω πολλά περιθώρια στο τι να γράψω: θα πρέπει οπωσδήποτε να υπερασπιστώ τη σημερινή μου σχέση με το σκάκι, τη δουλειά –αποκλειστικά και μόνο- του έφορου αγώνων σε ένα επαρχιακό σύλλογο. Να εξηγήσω –όχι στον Κοσμά που το γνωρίζει πολύ καλά- αλλά στις δεκάδες φίλους ανά την Ελλάδα, γιατί θεωρώ αυτό σαν την πιο χρήσιμη και ουσιαστική προσφορά που μπορεί να έχει κάποιος που ασχολείται με το άθλημα σήμερα.


Δραματική έκκληση των Γιατρών του Κόσμου το 2009 στη Γάζα

Όσο κι αν διαφωνώ με όλους αυτούς τους φίλους στο «έριξα μαύρη πέτρα» δεν μπορώ να μην αναγνωρίσω ότι πίσω από την έμμεση κριτική που διατυπώνουν για την απουσία μου από τα κεντρικά σκακιστικά δρώμενα, ίσως κρύβεται η αγωνία τους για την υπεράσπιση των κατακτήσεων που μέχρι σήμερα έχει πετύχει ο σκακιστικός κόσμος στη χώρα μας, και που ίσως πιστεύουν ότι κινδυνεύουν. Υπάρχει όμως πραγματικά τέτοιο πρόβλημα;
Για να απαντήσουμε σ’ αυτό το ερώτημα θα πρέπει κατ’ αρχήν να συμφωνήσουμε στο τι θεωρούμε πραγματικά κατακτήσεις. Θεωρούμε κατακτήσεις τον επαγγελματικό πρωταθλητισμό, τα πρωταθλήματα των λίγων της κορυφής στα πεντάστερα ξενοδοχεία, ή το άπλωμα και την ανάπτυξη του αθλήματος σε όλα τα κοινωνικά στρώματα του λαού μας και τα γεωγραφικά διαμερίσματα της χώρας μας; Τι είναι πιο χρήσιμο με άλλα λόγια σήμερα, ένα διασυλλογικό πρωτάθλημα που ανακυκλώνει τους ίδιους συμμετέχοντες σε διαφορετικές θέσεις –αφού μεταπηδούν με τις μεταγραφές από τη μια ομάδα στην άλλη- κάθε χρόνο, ή τα τουρνουά της Ικαρίας, της Παλιόχωρας, του Ρέθυμνου και αλλού, που δίνουν τη δυνατότητα συμμετοχής στον κάθε σκακιστή σε κάθε γωνιά της Ελλάδας να γευθεί τη χαρά και την εμπειρία της συμμετοχής;
Μήπως, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε όλοι, πως αυτό που ζούμε με την κατεδάφιση των πανελλήνιων σκακιστικών πρωταθλημάτων με τον τρόπο που διεξάγονται σήμερα, δεν είναι και ότι χειρότερο για το ελληνικό σκάκι; Είτε ατομικά είναι, είτε διασυλλογικά, τα πρωταθλήματα σήμερα απευθύνονται αποκλειστικά σε αυτούς που μπορούν να βάλουν το χέρι στην τσέπη. Η συμμετοχή μιας επαρχιακής ομάδας στο πρωτάθλημα της Α΄ Εθνικής στοιχίζει περισσότερο από την αμοιβή ενός προπονητή πλήρους απασχόλησης για ένα χρόνο, η «εξαγορά» της συμμετοχής στα νεανικά πρωταθλήματα της Χαλκιδικής ενός νέου από την Κρήτη, στοιχίζει ίσως περισσότερο από τον μηνιαίο μισθό των γονιών του.
Μήπως λοιπόν πρέπει να συνειδητοποιήσουμε, πως η ανάπτυξη του σκακιού δεν περνά μέσα από την προάσπιση αυτών των πρωταθλημάτων, αλλά μέσα από τη βελτίωση και την αύξηση των τουρνουά που γίνονται στην επικράτεια;
Σήμερα κατεδαφίζονται οι διοργανώσεις της Ελληνικής Ομοσπονδίας γιατί έχουν λάθος προσανατολισμό, δεν κατεδαφίζεται το ελληνικό σκάκι. Μαζί με αυτές τις διοργανώσεις κατεδαφίζονται και οι πολιτικές εκείνες που είναι προσαρμοσμένες σε αυτούς τους στόχους. Πολιτικές που στην πραγματικότητα δεν προσφέρουν τίποτα. Όπως δεν προσφέρει σε ένα σύλλογο η κατάκτηση ενός πρωταθλήματος τη μια χρονιά και η αποχή από αυτό την επομένη, όταν έχουν στερέψει πόροι και χορηγοί. Όπως δεν προσφέρει απολύτως τίποτα σ’ έναν επαρχιακό σύλλογο, η κατάκτηση του πρωταθλήματος της Β΄ Εθνικής και η άνοδος στην Α΄, όταν ούτε ένας από τους 12 σκακιστές που αγωνίζονται σ’ αυτόν, δεν προέρχεται από τις δικές του δυνάμεις.
Αν κατεδαφίζεται λοιπόν κάτι σήμερα στο ελληνικό σκάκι, είναι αυτή η πολιτική και αυτό δεν είναι κακό, αν συνδυαστεί με τη στροφή σε μια άλλη πολιτική που θα έχει βασικό συστατικό της την ανάπτυξη. Αντίθετα κακό είναι το κυνήγι του ανόητου κενού πρωταθλητισμού, όταν αυτός συνδυάζεται με την εγκατάλειψη της ανάπτυξης, της δουλειάς στις υποδομές, της δημιουργίας φυτώριου, όπως συμβαίνει κατά κανόνα.
Το συγκριτικό πλεονέκτημα που έχουν οι υπέρμαχοι του πρωταθλητισμού, είναι ότι εμφανίζονται μονίμως δικαιωμένοι από την ζωή, αφού εισπράττουν μονίμως τα συγχαρητήρια όταν παραθέτουν τις κατακτήσεις τους και τα έπαθλα τους σε αυτούς που από μακριά παρακολουθούν το άθλημα. Το πλεονέκτημα αυτό πρέπει να έχουμε τη δύναμη να το προσπεράσουμε γιατί πηγάζει από μια λογική που δεν δίνει καμιά διέξοδο στα σημερινά μας αδιέξοδα, που κινδυνεύει να σε απομονώσει από τα δεδομένα της πραγματικής ζωής.


Ο Μηνάς Βουλγαρίδης σε μία ακόμα ανθρωπιστική αποστολή μετά τον καταστροφικό σεισμό της Αϊτής


Με άλλα λόγια παρά πολλά από τα θεμελιώδη θέσφατα των τελευταίων χρόνων στο ελληνικό σκάκι αποδείχτηκαν λανθασμένα, και φτάσαμε εδώ που είμαστε σήμερα. Λάθος όλων μας που δεν τα αμφισβητήσαμε εγκαίρως. Θεωρήσαμε αυτονόητες τις κατασπαταλήσεις των διασυλλογικών πρωταθλημάτων με τις πολυδάπανες συμμετοχές των ξένων γκρανμέτρ, με τις μεταγραφές και οτιδήποτε βοηθούσε στο κυνήγι των «διακρίσεων». Δεν αμφισβητήσαμε πολλές ακόμα καταστροφικές επιλογές και μάθαμε να τις δεχόμαστε σαν να είναι τόσο αναπόφευκτες όσο και η βροχή.
Ας ρίξουμε λοιπόν όλοι μαζί, μαύρη πέτρα σ’ αυτές τις επιλογές. Ας αμφισβητήσουμε την σκοπιμότητα τους σε όλη τους την έκταση. Ας δυναμώσουμε τους επαρχιακούς συλλόγους και τους συλλόγους της γειτονιάς που δουλεύουν δημιουργικά. Ας διοχετεύσουμε όλη την ενέργεια μας σε αυτούς!
Γιατί αν δεν σταματήσουμε να κάνουμε και εμείς τα ίδια πράγματα και να βρίσκουμε τις ίδιες δικαιολογίες, δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να κάνουμε κριτική στη Διοίκηση της Ομοσπονδίας ότι κάνει συνέχεια τα ίδια, ότι δεν βοηθά την ανάπτυξη, ότι δεν έχει φαντασία.

……………………….

* Ο Μηνάς Βουλγαρίδης είναι υπεύθυνος του σκακιστικού τμήματος του Ομίλου Αντισφαίρισης Χανίων. Έχει υπηρετήσει από τις θέσεις του προέδρου της Ένωσης Σκακιστικών Σωματείων Κρήτης (2000-2006) και του μέλους στο Δ.Σ. της Ελληνικής Σκακιστικής Ομοσπονδίας (2000-2004).
Είναι γιατρός – πνευμονολόγος και είναι μέλος από το 2006 του Διοικητικού Συμβουλίου της ιατρικής ανθρωπιστικής οργάνωσης Γιατροί του Κόσμου, ενώ το 2007 εξελέγη πρόεδρος του Ελληνικού παραρτήματος των Γιατρών του Κόσμου (http://www.mdmgreece.gr/).
Έχει συμμετάσχει σε πολλές ανθρωπιστικές αποστολές και ήταν από τους πρώτους που έσπευσαν για βοήθεια το χειμώνα στο μεγάλο σεισμό, στην Αϊτή. Πριν από λίγες ημέρες επέστρεψε από μία ακόμα αποστολή των Γιατρών του Κόσμου, αυτή τη φορά στην Ουγκάντα.